Kongres Sędziów Polskich

"Wzywamy do poszanowania wyroków Trybunału Konstytucyjnego i ich publikowania. Sprzeciwiamy się arbitralnej odmowie powołania przez prezydenta RP kandydatów przedstawionych przez Krajową Radę Sądownictwa. Takie działania prezydenta stanowią krok do upolitycznienia funkcji sędziego i ograniczenia niezawisłości sędziowskiej" - głosi jedna z uchwał przyjętych w sobotę na zakończenie nadzwyczajnego Kongresu Sędziów Polskich wWarszawie.

Przyjęciem uchwał zakończył się nadzwyczajny Kongres Sędziów Polskich wWarszawie. Sędziowie między innymi wzywają do poszanowania wyroków Trybunału Konstytucyjnego oraz sprzeciwiają się odmowie powołania niektórych sędziów przez prezydenta. Proponują też zmiany w ustroju sądów. Do władzy ustawodawczej i wykonawczej zaapelowali o podjęcie rzeczywistego dialogu ze środowiskiem sędziowskim. 

Uchwała dotycząca uwag ustrojowych została przyjęta przy 9 głosach wstrzymujących i braku przeciwnych.

W uchwale czytamy m.in. że władza sądownicza jest równa władzy ustawodawczej i wykonawczej. Tymczasem - głosi uchwała - w ostatnim czasie nastąpiła intensyfikacja działań mających na celu podporządkowanie władzy sądowniczej przez pozostałe.

"Do takich działań należy zaliczyć stopniowe ograniczenie stopniowe ograniczenie uprawnień samorządu w sądach, wzmacnianie władzy wykonawczej nad sądami oraz podporządkowanie wykładni podstawowych przepisów ustrojowych dotyczących sądownictwa bieżącym interesom politycznym".

Aby przeciwdziałać tym zjawiskom, sędziowie domagają się: przekazania nadzoru administracyjnego nad sądami powszechnymi i wojskowymi pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego, wyłączenia możliwości delegowania sędziów do pracy w Ministerstwie Sprawiedliwości oraz powołania ogólnopolskiego organu samorządu sędziowskiego, które reprezentowałoby całe środowisko sędziowskie.

Sędziowie chcą też wprowadzenia zasady tworzenia i znoszenia sądów tylko w drodze ustawy, a także ograniczenie wpływu czynnika politycznego na wybór i powoływanie sędziów, w tym sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

Sędziowie opowiedzieli się też za zwołaniem Kongresu Prawników Polskich.

Drugą uchwałę przyjęto przy jednym głosie sprzeciwu i sześciu głosach wstrzymujących. "Wzywamy do poszanowania wyroków Trybunału Konstytucyjnego i ich publikowania. Sprzeciwiamy się arbitralnej odmowie powołania przez prezydenta RP kandydatów na sędziów, przedstawionych przez Krajową Radę Sądownictwa. Takie działania prezydenta to krok do upolitycznienia funkcji sędziego i ograniczenia niezawisłości sędziowskiej" - głosi uchwała. Sędziowie wyrazili też sprzeciw wobec decyzji prezydenta, który odmówił zaprzysiężenia wybranych zgodnie z prawem sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

"Nadzwyczajny Kongres Sędziów Polskich z całą stanowczością stwierdza, że w dotychczasowej historii wolnej Polski sędziowie różnych szczebli sądów i trybunałów nie byli przedmiotem tak drastycznych działań zmierzających do obniżenia ich autorytetu" - głosi uchwała odczytana przez sędziego Waldemara Żurka z KRS.

Trzecia z przyjętych uchwał nie dotyczy spraw krajowych i wyraża solidarność z sędziami tureckimi.

W nadzwyczajnym Kongresie, który odbył się w sobotę wWarszawie, wzięło udział ponad tysiąc sędziów z całego kraju. Obrady odbywały się w salach Pałacu Kultury i Nauki.

"To powinien być Kongres godności sędziów i początek końca samowoli politycznych harcowników" - powiedziała na początku obrad I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf. Dodała, że "Kongres jest też apelem do władzy, aby zagrała z nami w otwarte karty".

Sędzia Gersdorf mówiła, że sędziowie "nie są politykami, mafią czy grupą kolesi". "Sędziowie bronią państwa prawa, które nie jest ani z lewicy, ani z prawicy" - podkreśliła.

Na Kongres zaproszeni zostali m.in.: prezydent Andrzej Duda, premier Beata Szydło, marszałkowie Sejmu i Senatu oraz minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. Byli jednak nieobecni.

"Jako obywatel, sędzia i prezes Trybunału Konstytucyjnego żałuję, że ich nie ma. Na pewno czekałoby ich tutaj bardzo dobre przyjęcie. Tu nikt nie jest wrogo nastawiony" - powiedział dziennikarzom obecny na Kongresie prezes TK Andrzej Rzepliński.

Rzepliński dodał, że na początku obecnej kadencji Sejmu "wielu czuło się zaskoczonych i bezbronnych wobec argumentu - my jesteśmy suwerenem". "Suwerenem są również sędziowie, którzy wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej, w imieniu suwerena" - zaznaczył.

Sędziowie zgromadzeni na Kongresie powitali prezesa TK długimi oklaskami na stojąco. Obecni byli m.in. politycy PO i Nowoczesnej: Sławomir Neumann i Ryszard Petru oraz Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar.

Głównymi tematami Kongresu były m.in.: ocena sytuacji związanej z działaniami władzy ustawodawczej i wykonawczej wobec Trybunału Konstytucyjnego; ocena odmowy powołania przez prezydenta kandydatów na stanowiska sędziowskie; nadzór ministra sprawiedliwości nad sądami wświetleprzepisów nowego Prawa o prokuraturze; niezależność sądów i niezawisłość sędziów w świetle planowanych zmian w regulacjach dotyczących sądów i Krajowej Rady Sądownictwa.

Głos zabrali m.in.: pierwsza prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf, profesor Marek Safjan, były prezes Trybunału Konstytucyjnego, obecnie sędzia Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu, profesor Andrzej Zoll, były prezes Trybunału Konstytucyjnego, aktualny prezes TK - prof. Andrzej Rzepliński oraz Rzecznik Praw Obywatelskich - Adam Bodnar. W dyskusji uczestniczyło też kilkudziesięciu sędziów z całego kraju.

Wspólny list do uczestników Kongresu przesłało 12 organizacji pozarządowych, m.in.: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Amnesty International, Fundacja Batorego, Forum Obywatelskiego Rozwoju i Fundacja Panoptykon. "Od władzy ustawodawczej i wykonawczej oczekujemy szacunku dla władzy sądowniczej i powstrzymania się od działań zagrażających niezależności sądów oraz od wywierania presji na sędziów" - napisano w tym liście.

Uchwałę o zwołaniu Kongresu Krajowa Rada Sądownictwa podjęła w końcu lipca. "W środowisku sędziowskim zgłaszane są postulaty przeprowadzenia powszechnej debaty na temat obecnej sytuacji sądownictwa w Polsce, zagrożeń niezależności sądów i niezawisłości sędziów" - wskazywała. Rada zorganizowała Kongres wspólnie z czterema stowarzyszeniami sędziowskimi: Iustitią, Stowarzyszeniem Sędziów "Themis", Stowarzyszeniem Sędziów Rodzinnych w Polsce oraz Stowarzyszeniem Sędziów Rodzinnych "Pro Familia".